Рыгор Кастусёў. ЛІНІЯ ФРОНТУ. Аб мільярдах, аграгарадках і сацыяльных стандартах

Рыгор Кастусёў. Намеснік старшыні Партыі БНФ, экс-кандыдат на пасаду прэзідэнта Рэспублікі Беларусь на выбарах-2010. Нарадзіўся ў 1957 годзе ў вёсцы Цяхцін Бялыніцкага раёна. У 1982 годзе скончыў Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію па спэцыяльнасці інжынер-механік. Служыў у Савецкай арміі, працаваў галоўным інжынерам, дырэктарам саўгаса, дырэктарам Шклоўскага раённага аб'яднання жыллёва-камунальнай гаспадаркі. У 2001 годзе вымушаны быў сысці з пасады пад ціскам уладаў з-за працы ў камандах кандыдатаў ад дэмакратычных сілаў. Быў дырэктарам сумеснага беларуска-ўкраінскага прадпрыемства. Тройчы абіраўся дэпутатам мясцовых саветаў. Аўтар праграмы развіцця і рэфармавання жыллёва-камунальнай гаспадаркі Рэспублікі Беларусь на 2010-2015 гады, прапанаванай Партыяй БНФ.

Ідэя дадзенага артыкула ўзнікла ў мяне па шэрагу прычынаў. Па-першае, з вынікаў паездак у апошні час па шматлікіх рэгіёнах нашай краіны і сустрэчаў з грамадзянамі. І па-другое, як рэакцыя на словы Лукашэнкі, выказаныя ім падчас кадравых прызначэнняў 22 кастрычніка — аб чакаемай у бліжэйшы час маштабнай праверцы аграрнага сектара, у які, па яго словах, за апошнія дзве з паловай пяцігодкі ўкладзена больш чым 50 мільярдаў долараў.

За няпоўныя трынадцаць год у сельскую гаспадарку ўкладзены бюджэтныя сродкі, што адпавядаюць па аб’ёму гадавому валавому унутранаму прадукту краіны.

І толькі зараз, праз столькі год, кіраўнік дзяржавы, звяртаючыся да новапрызначаных кіраўнікоў рэгіёнаў, нарэшце, звярнуў увагу і завёў гаворку аб эканамічнай і фінансавай эфектыўнасці сельскай гаспадаркі: “…Але мяне катэгарычна не задавальняе тая эканамічная і фінансавая эфектыўнасць, якая сёння складваецца ў гэтай сферы. Пара навучыцца жыць па сродках. Ёсць грошы жывеш, не — шукай ці будзеш хадзіць без зарплаты... Уся вытворчасць, яе эфектыўнасць, аграгарадкі і іншая сацыяльная інфраструктура, якая павінна функцыянаваць як трэба, — ваша зона адказнасці. Таму вы, а таксама вашы калегі, думайце, як будзеце працаваць і зарабляць грошы”…

У час сустрэчаў з жыхарамі сельскіх населеных пунктаў Беларусі мне прыйшлося пачуць розныя выказванні пра якасць пабудаваных на сяле вытворчых аб’ектаў і жылых дамоў, пра так бы мовіць сучасную сельскагаспадарчую тэхніку, пра стан сацыяльнай інфраструктуры аграгарадкоў.

Прапаную пакінуць сёння па-за ўвагай тэму якасці будаўніцтва жылля і абектаў, а таксама стан сельскагаспадарчай тэхнікі. Аб гэтым ужо шмат гаворана-перагаворана, ды ўсё роўна зрухаў да лепшага як не было, так і няма. Я хачу звярнуць увагу на стан сацыяльнай інфраструктуры аграгарадкоў, або, як выказваецца рознае чынавенства, на забеспячэнне сацыяльных стандартаў.

Як забяспечваюцца сацыяльныя стандарты ў беларускіх аграгарадках прапаную разгледзець на прыкладзе аграгарадка Цяхцін Бялыніцкага раёна Магілёўскай вобласці, дзе пражывае каля тысячы чалавек.

Чаму менавіта гэтага населенага пункта? А таму, што гэта мая родная вёска, і, нярэдка, прыязджаючы да бацькоўскай хаты, мне ўдаецца паразмаўляць і з рознымі жыхарамі. Размаўляюць са мной землякі без баязні негатыўных наступстваў.

Таму пра сітуацыю ў вёсцы і ў ААТ “Новая Друць”, цэнтральнай сядзібай якой з’яўляецца Цяхцін, я ведаю лепш, чым пра іншыя гаспадаркі, дзе мне даводзілася пабываць. Ды хочацца яшчэ дапамагчы землякам і агучыць тыя праблемы, на якія ні мясцовыя ўлады, ні раённая вертыкаль не звяртаюць увагу ўжо шмат гадоў.

Мае землякі ўжо змірыліся з адсутнасцю ў вёсцы Камбіната бытавога абслугоўвання (дабротны будынак некалькі год таму мясцовыя ўлады знеслі) і вулічнага асвятлення. Яны ўжо звыкліся з няякасна пакладзенымі тратуарамі, на якія патрачаны мільярды рублёў. А ў некаторых месцах імі проста немагчыма карыстацца.