Политика

Гісторыя БНФ у плакатах, улётках і налепках

Да 25-годдзя заснавання аргкамітэту Беларускага Народнага Фронту, што быў створаны 19 кастрычніка 1988 года, у штаб-кватэры Партыі БНФ (Чарнышэўскага, 3) адкрылася выстава “БНФ: нашыя першыя 25 гадоў”. У адным пакоі паўстае сціслая гісторыя самай старой з сучасных палітычных партый Беларусі. Экспазіцыя складаецца з перадвыбарчых улётак, плакатаў кандыдатаў у прэзідэнты і дэпутаты, бюлетэняў, дыскаў, артыкулаў ды іншых агітацыйных матэрыялаў.

Старшыня Партыі БНФ Аляксей Янукевіч і палітолаг Юрый Чавусаў правялі экскурсію па выставе для журналістаў.

Экспазіцыя ахоплівае заснаванне БНФ, кампаніі вылучэння кандыдатаў у дэпутаты Вярхоўнага Савету 12-га і 13-га склікання, вылучэнне кандыдатаў у прэзідэнты ад Партыі БНФ, альтэрнатыўныя прэзідэнтскія выбары ды іншыя палітычныя кампаніі.

Акрамя гэтага можна убачыць стэнды з палітычнай налепкай: жанр, росквіт якога прыпаў на перыяд 1996-2006 гадоў, але апошнімі часамі амаль забыты. Не абавязкова БНФ вырабляў гэтыя налепкі, але сябры партыі, у тым ліку, іх распаўсюджвалі.





Аляксей Янукевіч адзначыў, што выстава стала першым крокам у шырокім адзначэнні 25-х угодкаў стварэння БНФ: “Перад вамі прадстаўленыя розныя стадыі развіцця і змагання Беларускага Народнага Фронту, адказы, якія давалі лідары Фронту і шэраговыя актывісты на тыя выклікі, якія за гэтыя 25 гадоў паўставалі перад краінай, перад будучыняй, на пагрозы незалежнасці, нацыянальным інтарэсам, эканамічнай бяспецы нашай краіны”.



Аляксей Янукевіч падкрэсліў, што многія матэрыялы, прадстаўленыя на выставе, унікальныя, асабліва тыя, што тычацца першых гадоў дзейнасці. “Звярніце ўвагу, што з назвы выставы “Нашыя першыя 25 гадоў” вынікае, што мы разлічваем і на другія, і на трэція 25 гадоў дзеяння партыі”, — усміхаецца палітык.



Як распавёў Юрый Чавусаў, аснову экспазыцыі склалі матэрыялы з прыватных калекцый сяброў партыі: “Усе экспанаты размешчаныя ў храналагічным парадку па гадзіннікавай стрэлцы: ад аўтэнтычнай “Пагоні”, да “Пагоні” дынамічнай, што стала сімвалам нашай партыі. Мы разбілі матэрыялі па пяцігодках: адзін стэнд змяшчае пяцігадовую гісторыю БНФ”.



“Шмат хто менавіта да гэтага плакату падыходзіць, — паказвае Чавусаў на выяву Зянона Пазняка, — бо ўсе памятаюць, што ён удзельнічаў у прэзідэнтскай кампаніі 1994 году і шмат гадоў пасля гэтыя плакаты віселі. Тут жа плакат супраць уцягвання Беларусі ў чужыя войны — многія тагачасныя заклікі і лозунгі актуальныя і цяпер. Для мяне персанальна вельмі шчымлівыя пачуцці выклікае вось гэтая рэзалюцыя забастоўкі лютага 1994 года. Я тады вучыўся ў школе, і ў маім дзённіку было напісана: “Забастоўка”. Я пайшоў на гэты мітынг, які ачольваў Зянон Станіслававіч, і тады шматтысячны натоўп акружыў будынак, у якім зараз Адміністрацыя прэзідэнта, гучалі заклікі да дэмакратызацыі і рэфармаваняі эканомікі, бо гэта быў час сур’ёзнага эканамічнага крызісу”.

Палітолаг звярнуў увагу на агітацыйную ўлётку, падпісаную Васілём Быкавым, у якой пісьменнік заклікаў падтрымаць кандыдата ад БНФ на парламенцкіх выбарах: “Улётка, у якой выдатны пісьменнік заклікаў падтрымаць кандыдатуру прафесара Юрыя Хадыкі, зробленая ў выглядзе факсіміле”.



На наступным стэндзе, дзе месцяцца матэрыялы БНФ 90-х гадоў, найбольшую цікавасць выклікае ўлётка з фотаздымкам скандальна вядомага паэта Славаміра Адамовіча і надпісам “Ён не есць гамбургераў”.

“У той час, калі выйшла гэтая ўлётка, Адамовіч быў за кратамі — ён стаў адным з першых палітвязняў перыяду праўлення Лукашэнкі, — расказвае Юрый Чавусаў. — Чаму ён не есць гамбургераў? Акцыя прыпала на час адкрыцця ў Мінску першага Макдональдса — насупраць будынку стаялі людзі з гэтымі плакатамі ў руках, якія сведчылі аб тым, што Славамір не можа пакаштаваць гамбургер, бо знаходзіцца за кратамі”.

Паводле Чавусава, унікальнасць Партыі БНФ яшчэ ў тым, што яна выдае агітацыйную прадукцыю нават для ўнутрыпартыйных кампаній: “Барацьба паміж рознымі поглядамі развіцця БНФ, паміж кандыдатамі на месца старшыні партыі адбываецца з распаўсюдам улётак, праграм сярод сяброў партыі”.



Сярод найбольш цікавых экспанатаў выставы — улётка на цыганскай мове за Юрася Зянковіча, які вылучаўся ў дэпутаты шэрагу мясцовых саветаў, у тым ліку Мінскага раёна. Ён перамог: “Арыентацыя на мэтавыя групы, а там жыве сапраўды вельмі шмат цыган, яму дапамагла перамагчы”, — падкрэслівае Юрый Чавусаў.

Наагул, Партыя БНФ — адзіная ў Беларусі, якая выкарыстоўвае ў сваёй агітацыі так шмат моваў: “Канечне, у асноўным, гэта беларуская мова, аднак ёсць улёткі і па-руску, і па-літоўску, па-польску…”.



Цэлы стэнд, які завяршае выставу, прысвечаны перадвыбарчай кампаніі 2010 году кандыдата ў прэзідэнты Рыгора Кастусёва. Тут як афіцыйныя плакаты, газеты з артыкуламі пра кандыдата, дыскі, так і саматужныя цішоткі, плакаты, якія выраблялі беларускія актыўныя блогеры, напрыклад, Яўген Ліпковіч.



Напрыканцы экскурсіі Аляксей Янукевіч адзначыў, што і раней, і сёння на прадукцыі Партыі БНФ размяшчаецца інфармацыя па самых важных для партыі пазіцыях: “Сёння гэта тэмы адстойвання незалежнасці, нацыянальнага адраджэння, еўраатлантычнага выбару Беларусі. Гэта тое, на чым Беларускі Народны Фронт стаяў, стаіць і будзе стаяць заўсёды. Тое, што баліць людзям, заўсёды ў фокусе нашай увагі”.

Выстава “БНФ: нашыя першыя 25 гадоў” будзе працаваць да канца кастрычніка.