Другие материалы рубрики «Общество»
-
Учредитель правозащитной организации Михаил Жемчужный приговорен к шести годам лишения свободы
59-летний кандидат наук, бывший доцент университета, автор монографий и изобретатель проведет их в колонии строгого режима… -
Кто обращается к президенту Беларуси за убежищем и защитой
Мать и сын из Словении, болгарский националист, оппозиционерка из Таджикистана и еще полтора десятка иностранцев. Все они ждут, какое решение примет Лукашенко…
- Померанцев: Стоимость белорусских виз для иностранцев надо снижать
- Погода: всю неделю — небольшие дожди, к выходным — снова жара
- Незарегистрированные земельные участки в садовых товариществах могут быть изъяты
- Привлекать в Беларусь зарубежных абитуриентов будет Национальное образовательное агентство
- Уровень воды в реках Беларуси достиг исторического минимума
- Стареть не страшно. Фотопроект о белорусских женщинах
- «Вопрос недели». Что вам дает высшее образование?
- Без дыма и огня. Спасатели рассказали детям об особенностях своей работы
- Хроники заБеларусь. Первое китайское предупреждение
- Тысячи католиков собрались в Будславе на торжества в честь иконы Матери Божьей
Общество
Калі Магілёў стане беларускамоўным?
Існуе меркаванне, што Магілёў — найбольш русіфікаваны абласны цэнтр у Беларусі. У горадзе адзін клас з беларускай мовай навучання, у якім адна вучаніца. Вонкавае аздабленне вуліц ў бальшыні сваёй рускамоўнае. Ці лічыць гарадская ўлада такую сітуацыю праблемнай і што робіць дзеля яе выпраўлення?
Намеснік старшыні Магілёўскага гарвыканкама Андрэй Кунцэвіч выказаў сваё бачанне стану беларускай мовы, магчымасцяў яе пашырэння ў горадзе, а таксама паразважаў пра перспектывы адраджэння мясцовага беларускамоўнага школьніцтва. У гарвыканкаме службоўца курыруе пытанні ў тым ліку культуры і адукацыі.
— Што робіць выканаўчая ўлада дзеля пашырэння беларускай мовы ў Магілёве? Ці ёсць ацэнка цяперашняга стану нацыянальнай мовы беларусаў ў горадзе?
— Калі даваць ацэнку стану выкарыстання беларускай мовы ў нашым грамадстве, у Магілёве, то варта адзначыць, што ў нас дзве дзяржаўныя мовы. Можа, гэта такі збіты выраз, але, тым не менш, Канстытуцыя ў нас прадугледжвае наяўнасць дзвюх дзяржаўных моў і права кожнага грамадзяніна Беларусі выбіраць тую ці іншую дзяржаўную мову.
Калі ж даваць агульную ацэнку, то, з майго пункта гледжання, у пытанні развіцця беларускай мовы трэба адыходзіць ад палітызацыі гэтай праблемы. Беларуская мова не павінна быць прыкметай нейкай асобнай палітычнай сілы альбо структуры, хаця на сённяшні дзень падобная сітуацыя мае месца.
Беларуская мова — гэта нацыянальнае багацце. Гэта тое, чым павінен валодаць і ганарыцца кожны, хто жыве ў Беларусі. Як прыклад правяду такі красамоўны выраз беларускага класіка Францішка Багушэвіча: «Не пакідайце мовы нашай беларускай, каб не ўмерлі».
Таму пытанні развіцця беларускай мовы, пашырэння выкарыстання беларускай мовы — вельмі важная тэма.
— Вы сказалі, што ў нас дзве дзяржаўныя мовы. Пры гэтым ці захоўваецца роўнасць беларускай і рускай моваў? Дастаткова прайсці па горадзе і пабачыць шыльды — яны спрэс рускамоўныя. Складваецца ўражанне, што мы жывем у расійскім Магілёве, а не ў беларускім. Я дапускаю, што ўзровень нацыянальнай свядомасці ў магілёўцаў не высокі, але што робіць выканаўчая ўлада, каб гэты ўзровень падрос?
— Я не пагаджуся наконт нацыянальнай свядомасці магілёўцаў. Як мне падаецца, жыхары нашага горада — патрыёты нашай краіны. І тое, што шыльда на нейкай установе ці на вытворчым аб`екце выкананая ў рускамоўным варыянце, не значыць, што чалавек не лічыць сябе грамадзянінам сваёй краіны.
Наконт шыльдаў можна пагадзіцца — пераважная іх большасць у Магілёве на рускай мове. Хаця калі ўзяць рэканструкцыю выставачнай залы па вуліцы Болдзіна, то на старым варыянце быў рускамоўны варыянт. Пасля рэканструкцыі зробленая шыльда беларускамоўная. Цяпер там красуюцца беларускія літары «Выставачная зала». І такія прыклады можна і далей прыводзіць.
На пасяджэннях нашай гарадской тапанімічнай камісіі мы абмяркоўваем пытанні наконт пашырэння выкарыстання беларускамоўных шыльдаў, назваў вуліц, нейкіх іншых аб`ектаў. Адпаведныя даручэнні, у тым ліку і камунальным службам, на гэты конт даюцца. Магчыма, шыльды ў нас мяняюцца не так часта, як хацелася б. Але, тым не менш, мы гэтае пытанне трымаем на кантролі.
— Калі гаворка ідзе пра парытэт моваў, то калі напісана па-руску, то мусяць дубляваць і па-беларуску?
— Я не ведаю, чаму абавязкова павінна быць дзве назвы — адна на рускай мове, другая на беларускай.
— Гэта прадугледжвае Канстытуцыя?
— Ёсць жа дзве мовы. І беларуская мова, і руская — гэта дзяржаўныя мовы. У кожнага ёсць права выкарыстоўваць тую мову, якая яму зручная.
— Ці можна казаць пра магчымасць адраджэння ў горадзе беларускамоўнага школьніцтва? Ад чаго гэта залежыць?
— Пад словам «адраджэнне» вы маеце на ўвазе, відаць, павелічэнне колькасці навучэнцаў беларускамоўных класаў?
На сёння ўсё ж такі магчымасць беларускамоўнага навучання ў Магілёве ёсць. Ёсць у нас беларускамоўны клас. Вядома ж, шкада, што там навучаецца толькі адна вучаніца, але тым не менш канстытуцыйнае права бацькоў і дзіцяці выкананае і створаныя адпаведныя ўмовы для таго, каб была магчымасць навучацца менавіта па-беларуску.
Чаму няма іншых бацькоў, дзяцей, якія б выказалі жаданне навучацца па-беларуску, дык гэта пытанне да гэтых бацькоў, а не да мяне як намесніка старшыні гарвыканкама.
Напэўна, з вашага пункта гледжання, ёсць прэтэнзіі да ўстановаў адукацыі, хаця, наколькі я ведаю, інфармацыя пра магчымасць беларускамоўнага навучання даводзіцца ў тым ліку на бацькоўскіх сходах.
Таму праблема тут у жаданні саміх бацькоў.
— Вы лічыце нармальнай сітуацыю, калі ў горадзе, як вы сказалі, патрыёты Беларусі, адзін беларускамоўны клас, у якім вучыцца адна вучаніца?
— Я б не ставіў знак роўнасці між паняццямі «патрыёт» і «беларуская мова». Так, беларусы мусяць ведаць беларускую мову і ёй карыстацца, але калі ў чалавека няма жадання гэтак рабіць, то ён ад гэтага не становіцца непатрыётам.
Я прывяду прыклад. Вы ж, напэўна, звярталі ўвагу на вонкавую рэкламу. У Магілёве шмат білбордаў, якія накіраваныя на прапаганду беларускай мовы. Напрыклад праект «Смак роднай мовы» дый іншыя. Гэта вельмі добрая справа, я лічу. Цікавыя праекты. Але ж сюжэт аднаго з білбордаў мне не падабаецца. Такі вось: «Любіш маму — любіш мову».
Атрымліваецца, калі чалавек з нейкіх прычынаў не ведае беларускую мову, то ён не любіць сваю маці? З майго пункта гледжання, гэта абразліва для таго чалавека, які размаўляе на рускай мове.
— На большасці гарадскіх мерапрыемстваў, паводле маіх назіранняў, пераважае руская мова, а беларускай надаецца мала ўвагі. Чаму так?
— Я з вашым пасылам не магу пагадзіцца, паколькі найбольш буйныя мерапрыемствы, якія праводзяцца пад эгідай Магілёўскага гарадскога выканаўчага камітэта, — у пераважанай большасці на беларускай мове. Я маю на ўвазе, напрыклад, падвядзенне вынікаў сацыяльна-эканамічнага развіцця горада, а таксама мерапрыемствы, прымеркаваныя да Дня Незалежнасці і гадавіны чарнобыльскай трагедыі. Іх сцэнарыі выключна на беларускай мове. Вы, магчыма, не прысутнічалі на гэтых мерапрыемствах, таму ў вас склалася такое ўражанне.
— Я як раз стараюся прысутнічаць на ўсіх мерапрыемствах. У тым ліку і на фестывалі «Магутны Божа», і на «Анімаёўцы». Калі беларуская мова там і прысутнічае, то ў вядзенні тых ці іншых мерапрыемстваў, але што тычыцца аздаблення, рэкламнай прадукцыі, то ўсё гэта рускамоўнае.
— Гэтая сітуацыя, на маю думку, тлумачыцца міжнародным статусам згаданых вамі фестываляў. Арганізатары гэтых фэстаў, добра ведаючы, што пераважная большасць удзельнікаў з рускамоўных краінаў, альбо якія разумеюць расейскую мову, пад іх і падладжваюцца, а не таму, што яны не жадаюць гэта зрабіць па-беларуску.
Все материалы на эту тему
-
Рэферэндум-1995. Антыгероі беларускай мовы
Naviny.by узгадалі асобаў, якія ў 90-я лабіравалі змены для рускай мовы і спрычыніліся да русіфікацыі, якая працягваецца і сёння… -
Рэферэндум-1995. Права на беларускую мову
Дзесяць законаў, якія абараняюць беларускамоўнага чалавека…
- Саундтрек к мультфильму «Холодное сердце» зазвучал на белорусском языке (видео)
- Свята роднай мовы: беларуская сімволіка ў трэндзе
- «Свята Роднай Мовы» пройдзе ў Мінску 22 лютага
- “Мова пачынаецца з цябе”
- Популярный паромный оператор «Таллинк» перевел новогодние программы на белорусский язык
Последние Комментарии